انواع نخ‌های جراحی و کاربرد آن‌ها
نخ‌های جراحی یکی از اجزای حیاتی هر عمل جراحی هستند که نقش مهمی در بهبود زخم‌ها و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده ایفا می‌کنند. این نخ‌ها به دو دسته کلی قابل جذب و غیر قابل جذب تقسیم می‌شوند و هر کدام بسته به نوع جراحی و محل استفاده، کاربرد خاصی دارند. در این مقاله به معرفی انواع نخ‌های جراحی، ویژگی‌ها و کاربردهای هر یک می‌پردازیم.
1. نخ‌های قابل جذب
نخ‌های قابل جذب نوعی از نخ‌های جراحی هستند که پس از مدتی توسط بدن تجزیه می‌شوند و نیازی به برداشتن آن‌ها پس از جراحی نیست. این نخ‌ها به طور طبیعی توسط آنزیم‌ها و فرآیندهای شیمیایی بدن جذب می‌شوند. نخ‌های قابل جذب بیشتر در جراحی‌های داخلی، جراحی‌های عمومی و برخی از جراحی‌های پلاستیک استفاده می‌شوند. این نخ‌ها به طور کلی از مواد طبیعی یا مصنوعی ساخته می‌شوند.
- نخ کاتگوت (Catgut):
- نخ کاتگوت از روده حیوانات (معمولاً گوسفند یا گاو) تهیه می‌شود و یکی از قدیمی‌ترین انواع نخ‌های جراحی است. این نوع نخ‌ها معمولاً در جراحی‌های عمومی و اورولوژی استفاده می‌شوند، اما به دلیل تجزیه سریع، برای بستن زخم‌هایی که به زمان طولانی برای بهبود نیاز دارند، مناسب نیستند.
- نخ ویکریل (Vicryl):
- نخ ویکریل یک نوع نخ مصنوعی قابل جذب است که از پلی‌گلیکولیک اسید ساخته شده است. این نخ به آرامی جذب می‌شود و برای بستن زخم‌های داخلی و بافت‌های نرم استفاده می‌شود. ویکریل معمولاً در جراحی‌های عمومی، ارتوپدی و جراحی‌های دستگاه گوارش استفاده می‌شود. به دلیل مقاومت بیشتر نسبت به نخ کاتگوت، ویکریل گزینه بهتری برای زخم‌هایی است که به زمان بیشتری برای بهبود نیاز دارند.
- نخ پلی‌دی‌اکسانون (PDS):
- این نوع نخ از پلیمر مصنوعی ساخته شده و به‌طور خاص برای جراحی‌هایی که نیاز به پشتیبانی طولانی‌مدت دارند، استفاده می‌شود. نخ‌های PDS نسبت به نخ‌های دیگر دیرتر جذب می‌شوند و اغلب در جراحی‌های قلبی و عروقی، جراحی‌های شکم و ترمیم عضلات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- نخ مونوسین (Monocryl):
- مونوسین نخ قابل جذب تک‌فیلامنتی است که از پلی‌گلیکاپرولون ساخته شده است. این نخ برای جراحی‌هایی که نیاز به پشتیبانی کوتاه‌مدت دارند، مانند جراحی‌های پلاستیک و جراحی‌های پوستی، استفاده می‌شود. مونوسین به دلیل مقاومت در برابر باکتری‌ها و عفونت‌ها، برای بستن زخم‌های سطحی بسیار مناسب است.
2. نخ‌های غیر قابل جذب
نخ‌های غیر قابل جذب برخلاف نخ‌های قابل جذب، توسط بدن تجزیه نمی‌شوند و نیاز به برداشتن پس از جراحی دارند. این نخ‌ها به دلیل دوام و استحکام بالایی که دارند، در مواردی که نیاز به پشتیبانی طولانی‌مدت از زخم یا بافت است، به کار می‌روند. نخ‌های غیر قابل جذب نیز از مواد طبیعی یا مصنوعی تهیه می‌شوند.
- نخ سیلک (Silk):
- نخ سیلک از الیاف طبیعی ساخته شده و یکی از محبوب‌ترین نخ‌های غیر قابل جذب است. این نخ دارای انعطاف‌پذیری و استحکام بالا است و اغلب در جراحی‌های عمومی، ترمیم عروق خونی و جراحی‌های چشم استفاده می‌شود. سیلک به دلیل طبیعی بودن و سازگاری بالا با بدن، در بسیاری از موارد کاربرد دارد.
- نخ نایلون (Nylon):
- نایلون یک نخ مصنوعی تک‌فیلامنتی است که در جراحی‌های عمومی، ارتوپدی و جراحی‌های پلاستیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع نخ به دلیل مقاومت بالا در برابر کشش و سایش، برای بستن زخم‌هایی که نیاز به استحکام طولانی‌مدت دارند، مناسب است. نایلون به طور گسترده‌ای در بخیه‌های خارجی و پوست استفاده می‌شود و پس از بهبود زخم باید برداشته شود.
- نخ پروپلن (Prolene):
- نخ پروپلن یک نوع نخ مصنوعی تک‌فیلامنتی است که از پلی‌پروپیلن ساخته شده و برای جراحی‌های قلبی و عروقی، جراحی‌های پلاستیک و ترمیم عروق مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع نخ به دلیل مقاومت در برابر کشش و سایش، برای زخم‌هایی که به پشتیبانی طولانی‌مدت نیاز دارند، بسیار مناسب است.
- نخ استیل ضد زنگ (Stainless Steel):
- این نوع نخ از فلز ساخته شده و یکی از مقاوم‌ترین انواع نخ‌های جراحی است. استیل ضد زنگ به‌ویژه در جراحی‌های ارتوپدی و جراحی‌های قلبی برای بستن استخوان‌ها و سایر ساختارهای سخت استفاده می‌شود. با وجود استحکام بالا، این نخ‌ها به دلیل سفتی و سختی در بخیه زدن محدودیت‌هایی دارند.
3. عوامل مؤثر در انتخاب نخ جراحی
انتخاب نوع نخ جراحی بستگی به عوامل مختلفی دارد. برخی از این عوامل عبارتند از:
- محل جراحی: برای بخیه‌های داخلی و جراحی‌های عمیق، معمولاً از نخ‌های قابل جذب استفاده می‌شود، در حالی که برای بخیه‌های پوستی و سطحی از نخ‌های غیر قابل جذب استفاده می‌شود.
- زمان بهبود: نخ‌های قابل جذب برای زخم‌هایی که نیاز به زمان کوتاه‌تری برای بهبود دارند، مناسب هستند. در مقابل، نخ‌های غیر قابل جذب برای زخم‌هایی که نیاز به پشتیبانی طولانی‌مدت دارند، به کار می‌روند.
- خطر عفونت: در مواردی که خطر عفونت بالا است، استفاده از نخ‌های تک‌فیلامنتی مانند نایلون یا پروپلن که مقاومت بیشتری در برابر عفونت دارند، توصیه می‌شود.
4. نتیجه‌گیری
نخ‌های جراحی از ابزارهای حیاتی در هر جراحی هستند و انتخاب درست آن‌ها می‌تواند به بهبود سریع‌تر زخم‌ها و کاهش عوارض کمک کند. با توجه به پیشرفت‌های جدید در زمینه تولید نخ‌های جراحی، پزشکان می‌توانند از انواع مختلف نخ‌ها برای جراحی‌های خاص و بافت‌های مختلف استفاده کنند و بهترین نتیجه را برای بیماران خود به دست آورند.
